Een tocht waaraan we deelnamen in
maart 2010 en welke herinnerde aan een facet uit WO2, meer bepaald
gebeurtenissen in de Ardennen. Deze tocht werd vooraf aangekondigd door middel
van flyers, waarvan we er eentje konden verkrijgen tijdens de Bastogne Historic
Walk van 2009. Na afloop van deze teleurstellende belevenis, schreven we nog
dezelfde avond, na onze thuiskomst, het hierna weergegeven relaas, omstreeks
17:46 uur.
“Nadat we gisteren deelnamen aan
de Memorial March of Peace in Mesen - Messines, als herdenking aan de
gebeurtenissen uit de Eerste wereldoorlog, kwam vandaag tijdens een andere
wandeling, Wereldoorlog Twee aan de beurt. Deze ochtend vroeg immers, trokken
we naar het verre Bertogne in de Ardennen, waar voor de tweede maal de Dead
Man's Ridge Walk doorging. Deze Marche wordt opgedragen aan de manschappen van
de 17th Airborne Division, of zoals uit de flyer van de organisatie kan worden
opgemaakt:
‘On the 16th of December 1944 German troops
launched their Ardennes offensive. On the 1st of January, the 17th Airborne
Division arrived in Belgium. On the 4th of January, it launched the first
attack on the Monti-Flamièrge route that was later re-named 'Dead Man's Ridge'
by the men of the Division and it freed many hamlets within the Bertogne area
from Nazi occupation. The Division lost more than 3000 men. On the 24th of
March 1945, the 17th Airborne Division jumped on Germany during operation
Varsity, the last allied assault of the war in Europe.’
De integrale opbrengst van de
wandeling wordt gebruikt om de terugkeer van een veteraan van de divisie te
financieren. De kostprijs voor deelname bedroeg 5 €. Daarvoor kreeg de
deelnemer in ruil, een certificaat als souvenir, een gratis drankje, alsmede eventuele
medische bijstand en verzekering. Toen we deze ochtend het kleine gehucht
Bertogne bereikten, regende het, net zoals trouwens gedurende de gehele
heenreis. We konden er terecht in een verwarmde startzaal, waar we onze
voorinschrijving dienden te bevestigen. In ruil daarvoor ontvingen we ons
diploma alsmede tickets voor gratis drankjes. We hadden nog wat tijd om even de
omgeving te bekijken en een hapje te eten. Reeds tal van deelnemers waren
aanwezig, de meesten gekleed in het uniform van de 17th Airborne Division. Aan
de overzijde van de straat bemerkten we enkele Amerikaanse legervoertuigen. Om
09:00 uur namen we deel aan een eredienst in de plaatselijke kerk, bijgewoond
door enkele oud-strijders en notabelen uit de omgeving. De lokale burgemeester
liet zich echter verontschuldigen wegens ziekte. In zijn plaats werd een korte
toespraak gehouden.
Na de eredienst vond een korte
plechtigheid plaats, ter hoogte van het monument voor de gesneuvelden op de
plaatselijke begraafplaats omheen de kerk. Een tweetal bloemenkransen werden er
neergelegd, waarna de hymne weerklonk van de United States, gevolgd door het
Belgisch volkslied. Dan was iedereen klaar voor de start, met name een eerste
wandeling van 6 km. De mars kwam op gang, toen een peloton Airbornes zich in
beweging zette. Iedereen volgde in hun voetsporen en zo waren we vertrokken
voor een unieke wandeling op zich. Bij het verlaten van de dorpskom, via de
achterzijde van de kerk, ging het even via een asfaltweg omlaag, waarna we toe
waren aan de eerste klim van de dag. Voor ons zagen we hoe de weg kronkelend
aan hoogte won en openbaarde zich rechts van de weg een weids uitzicht, over de
omgeving van Bertogne. Kleine stukjes bos bevonden zich midden de open en
glooiende weilanden. Het parcours was uitgepijld door middel van het embleem
van de 17th Airborne alsook door middel van rode pijlen. Verloren lopen was
hier bijna onmogelijk. Onderweg werden we af en toe ingehaald door een
voorbijrijdend legervoertuig. Na de eerste helling te hebben overwonnen, ging
het een links geleden kiezelweg in en trokken we in de richting van het
verderop gelegen Bois de Bertogne. Ondanks de regen zat er bij velen een goede
stemming in, zelfs enkele Poolse militairen konden het slechte weer nog
relativeren.
Bij het naderen van het bos,
kreeg ook de weg een ander karakter en kwamen de eerste modderpassages aan de
beurt. Plassen over de gehele breedte van de weg, noodzaakten vaak om op het
smalle graskantje te stappen. Af en toe lukte dat niet en zo was binnen de
kortste keren de broek besmeurd en waren de schoenen herschapen in
modderduivels. Toch konden we even later genieten van de geuren van het donkere
bos, waar we vervolgens doorheen trokken. Dadelijk kreeg je hier een idee hoe
het destijds moet zijn geweest: nat, koud, grauw en grijs, donker, akelig,
beangstigend... tel daarbij nog het oorlogsgeweld en je weet hoe laat het toen
was. Gelukkig kennen we ondertussen de bekende afloop van het gebeuren. Na een
geleidelijke afdaling doorheen het bos, volgde even later een steile afdaling,
doorheen een soort geul, glibberig omwille van losliggende stenen en wegterend
gebladerte. Hier was het even opletten om niet onderuit te gaan. Eenmaal
beneden gekomen, ter hoogte van een aldaar kabbelend beekje, zagen we hoe ook
enkele Airbornes even op adem kwamen.
Vervolgens ging het hier via een
brede asfaltweg naar links, om wat verderop aan de overzijde van de weg,
opnieuw het bos in te gaan. Nu volgde echter een lange beklimming over erg
moeilijk begaanbaar terrein. Omwille van de regen was de ondergrond doornat en
werd herschapen in een modderige glijbaan. Bij wijlen moeilijk begaanbaar door
de kleverige ondergrond. Uiteindelijk lukte het toch om boven te komen en het
bos te verlaten. We zagen in de verte Bertogne liggen. Een kiezelpad dat
kronkelend naar beneden verliep dienden we nog af te leggen om opnieuw de
startplaats te bereiken. Tijd om te genieten van deze welverdiende pauze en
vooral om de inwendige mens aan te sterken. Ook al bedroeg deze wandeling
slechts 6 km, omwille van de aard van het terrein en het overbrugde
hoogteverschil, was het toch reeds middag toen we onze tickets konden inleveren
voor een gratis drankje.
Nu konden we met tal van andere
geïnteresseerden een praatje maken over wat destijds in deze streek was voorgevallen.
Ook de aanwezigheid in de startzaal van een veteraan van de divisie, zorgde bij
velen voor enige opwinding. We konden kennis maken met de man en zijn
echtgenote. Curtis Gadd behoorde in januari 1945 tot de D compagnie van het
513th Parachute Infantry Regiment (P.I.R.) van de 17th Airborne Division. Een
zeer joviaal man, met zin voor humor en nog alert voor zijn reeds hoge
leeftijd. Met veel plezier poseerde hij even voor de camera, samen met zijn
echtgenote en vond het geen enkele moeite om onze wandelboekjes te signeren en
te voorzien van de datum van vandaag. Uiteindelijk konden we dan toch later
tevreden huiswaarts rijden, in de wetenschap het genoegen te hebben gehad de
man de hand te schudden. Het wordt steeds moeilijker hen naar Europa te krijgen
en de redenen daarvoor spreken voor zich.”
We eindigen dit verhaal met betrekking tot Bertogne, door
even datgene te vermelden, wat destijds aan de wandelboekjes werd toevertrouwd.
‘K: Curtis Gadd, D-513th
P.I.R. 17th A/B 3-21-2010, Dead Man’s Ridge Walk. Mars ter ere van de
manschappen van de 17th Airborne Division. J: Curtis Gadd D-513th P.I.R. 17th A/B Div
3-21-2010, Dead Man’s Ridge Walk te Bertogne. Regenachtig en koud.
Ontmoeting met WO2-veteraan.’
Geen opmerkingen:
Een reactie posten